Խօսելու Արուեստը / The Art of Public Speech

Սօսի Միշոյեան Տապպաղեան

Sosy Mishoyan Dabbaghian writes about the art of talking and expressing oneself. She describes the reasons why many people have difficulty in talking in public. She brings examples from Aleppo Armenians' social life to support her arguments.  

​

Հայերով նստած ենք սեղանին շուրջը ու համադամ ուտեստները կը վայելենք:Խմիչքներուն շիշերը,որոնք նոյնպէս շարուած են սեղանին մէկ կողմը կը ծառայեն սեղանակիցներուն քէ՜ֆ եւ բարձր տրամադրութիւն պարգեւելուն:

Հեքիաթներուն մէջ լսած ու կարդացած ենք,որ հայկական ուրախութիւններն ու տօնախմբութիւնները եօթը օր եօթը գիշեր կը տեւեն:Այո',այդ աւանդութիւնը ահաւասիկ երեւելի է Երեւանի մէջ: Քէ՜ֆ ընողին քէ՜ֆ չի պակսիր սկզբունքով հայաստանցիք ամէն հոգս ու դժուարութիւն մէկդի նետած կը փորձեն վայելել տօնական օրերու բերած բերկրանքը՝իւրաքանչիւր օր հարազատի կամ բարեկամի տուն այցելութիւն տալով: Հիւրասէր հայը ինչ ունի ինչ չունի սեղանին վրայ կը հրամցնէ ու ''օգտուէք'' առաջարկով քեզ կը հրաւիրէ մասնակից դարձնելու իր կեր ու խումին:

Սակայն կեր ու խումը այդքան չի գերեր հոգիս, որքան սեղանին վրայ հնչող բաժակաճառերը:Պզտիկէն մեծ ճարտասան են: Հինէն եկած այս գեղեցիկ սովորութիւնը պահապանուած է մինչ օրս: Մենք գիտենք,որ հայ դիցաբանութեան մէջ Տիր աստուածը կը ներկայանայ որպէս գիրի, դպրութեան,արուեստի եւ ճարտասանութեան հովանաւոր:Ան Արամազդի գրագիրն է եւ կը համապատասխանէ յունական Հերմէսին,հռովմէական Մերկուրիոսին եւ յատկապէս յունական Ապոլլոնին:

Հայաստանցիք կ'ըսեն.''ասողին լսող է պէտք, լսողին՝ համբերութիւն, համբերութեանը՝ բաժակ, բաժակին՝ բաժակաճառ ասող'': Եւ այսպէս սեղանը շէնցնող սեղանապետ՝ ''թամատա'' կ'ընտրուի ու կարգով կենացները կը սկսին ծաղկիլ: 

- Մաղթում եմ,որ 2015թ. լինի առողջութեան,խաղաղութեան եւ արդար պահանջների իրականացման տարի:

- Մաղթում եմ,որ ամէն մարդ գտնի երջանկութեան իր բանաձեւը եւ տարին իր համար իսկապէս յաջողուած լինի:Աստուած ձեզ օրհնի եւ միշտ բացի նոր լուսաւոր դռներ:

- Թող 2015թ. Բոլորին միայն ժպիտներ եւ սէր պարգեւի:Բոլոր կիսատ գործերը թող դրական ելքով աւարտուեն,իսկ ովքեր նոր ծրագրեր են մտորել,թող որ անսպառ եռանդով եւ ոգեւորութեամբ իրականացնեն...'':

Ամանորեան այս գեղեցիկ մաղթանքները աղն ու համը կ'ըլլան սեղանին: Հիւրաբար հրաւիրուած սուրիահայերը սակայն(երբ բաժակը բարձրացնելու իրենց կարգը հասնի) իրենց խօսքը կ'ամփոփեն ընդամէնը ''կենացնուդ'' կարճ մաղթանքով:Հարց կը ծագի մտքիդ մէջ:Արդեօք Ի՞նչն է մեզ խանգարողը,որ երկու խօսք արտայայտուելու համար անճրկինք: Համարձակութեան պակա՞սն է թէ անփորձ ու անվարժ ըլլալը: Ծայրագոյն պարագային կը վստահին միայն սեղանի երէցներուն, որոնք իրենց կեանքի փորձէն հարստացած անպայման ըսելիք մը կրնան ունենալ:Մինչդեռ տեղացի փոքրիկ աղջնակներ ի՜նչ գեղեցիկ խօսիլ գիտեն,որ բերանդ լայն բացած հմայուած հայեացքով մտիկ ընել կ'ուզես:Ինչու՞ գեղեցիկ խօսելու արուեստը չսորվեցնել մեր երեխաներուն փոքր տարիքէն,հաւատալով մանաւանդ մեծ ճարտասան Ցիցերոնի խօսքին, թէ '' բանաստեղծ կը ծնին,իսկ ճարտասան կը դառնան'': Վստահ որ իւրաքանչիւրիս սրտին մէջ գեղեցիկ ցանկութիւն կամ իղձ պահուած կայ.ինչու՞ չթողնել, որ սրտի տաքուկ ձայնը դուրս գայ նաեւ շուրթերէն ու սեղանին վրայ դրուած սնունդէն զատ կարողանայ նաեւ հոգիները սնուցանել: