Խօսելու Արուեստը / The Art of Public Speech

Սօսի Միշոյեան Տապպաղեան

Sosy Mishoyan Dabbaghian writes about the art of talking and expressing oneself. She describes the reasons why many people have difficulty in talking in public. She brings examples from Aleppo Armenians' social life to support her arguments.  

​

Հայերով նստած ենք սեղանին շուրջը ու համադամ ուտեստները կը վայելենք:Խմիչքներուն շիշերը,որոնք նոյնպէս շարուած են սեղանին մէկ կողմը կը ծառայեն սեղանակիցներուն քէ՜ֆ եւ բարձր տրամադրութիւն պարգեւելուն:

Հեքիաթներուն մէջ լսած ու կարդացած ենք,որ հայկական ուրախութիւններն ու տօնախմբութիւնները եօթը օր եօթը գիշեր կը տեւեն:Այո',այդ աւանդութիւնը ահաւասիկ երեւելի է Երեւանի մէջ: Քէ՜ֆ ընողին քէ՜ֆ չի պակսիր սկզբունքով հայաստանցիք ամէն հոգս ու դժուարութիւն մէկդի նետած կը փորձեն վայելել տօնական օրերու բերած բերկրանքը՝իւրաքանչիւր օր հարազատի կամ բարեկամի տուն այցելութիւն տալով: Հիւրասէր հայը ինչ ունի ինչ չունի սեղանին վրայ կը հրամցնէ ու ''օգտուէք'' առաջարկով քեզ կը հրաւիրէ մասնակից դարձնելու իր կեր ու խումին:

Սակայն կեր ու խումը այդքան չի գերեր հոգիս, որքան սեղանին վրայ հնչող բաժակաճառերը:Պզտիկէն մեծ ճարտասան են: Հինէն եկած այս գեղեցիկ սովորութիւնը պահապանուած է մինչ օրս: Մենք գիտենք,որ հայ դիցաբանութեան մէջ Տիր աստուածը կը ներկայանայ որպէս գիրի, դպրութեան,արուեստի եւ ճարտասանութեան հովանաւոր:Ան Արամազդի գրագիրն է եւ կը համապատասխանէ յունական Հերմէսին,հռովմէական Մերկուրիոսին եւ յատկապէս յունական Ապոլլոնին:

Հայաստանցիք կ'ըսեն.''ասողին լսող է պէտք, լսողին՝ համբերութիւն, համբերութեանը՝ բաժակ, բաժակին՝ բաժակաճառ ասող'': Եւ այսպէս սեղանը շէնցնող սեղանապետ՝ ''թամատա'' կ'ընտրուի ու կարգով կենացները կը սկսին ծաղկիլ: 

- Մաղթում եմ,որ 2015թ. լինի առողջութեան,խաղաղութեան եւ արդար պահանջների իրականացման տարի:

- Մաղթում եմ,որ ամէն մարդ գտնի երջանկութեան իր բանաձեւը եւ տարին իր համար իսկապէս յաջողուած լինի:Աստուած ձեզ օրհնի եւ միշտ բացի նոր լուսաւոր դռներ:

- Թող 2015թ. Բոլորին միայն ժպիտներ եւ սէր պարգեւի:Բոլոր կիսատ գործերը թող դրական ելքով աւարտուեն,իսկ ովքեր նոր ծրագրեր են մտորել,թող որ անսպառ եռանդով եւ ոգեւորութեամբ իրականացնեն...'':

Ամանորեան այս գեղեցիկ մաղթանքները աղն ու համը կ'ըլլան սեղանին: Հիւրաբար հրաւիրուած սուրիահայերը սակայն(երբ բաժակը բարձրացնելու իրենց կարգը հասնի) իրենց խօսքը կ'ամփոփեն ընդամէնը ''կենացնուդ'' կարճ մաղթանքով:Հարց կը ծագի մտքիդ մէջ:Արդեօք Ի՞նչն է մեզ խանգարողը,որ երկու խօսք արտայայտուելու համար անճրկինք: Համարձակութեան պակա՞սն է թէ անփորձ ու անվարժ ըլլալը: Ծայրագոյն պարագային կը վստահին միայն սեղանի երէցներուն, որոնք իրենց կեանքի փորձէն հարստացած անպայման ըսելիք մը կրնան ունենալ:Մինչդեռ տեղացի փոքրիկ աղջնակներ ի՜նչ գեղեցիկ խօսիլ գիտեն,որ բերանդ լայն բացած հմայուած հայեացքով մտիկ ընել կ'ուզես:Ինչու՞ գեղեցիկ խօսելու արուեստը չսորվեցնել մեր երեխաներուն փոքր տարիքէն,հաւատալով մանաւանդ մեծ ճարտասան Ցիցերոնի խօսքին, թէ '' բանաստեղծ կը ծնին,իսկ ճարտասան կը դառնան'': Վստահ որ իւրաքանչիւրիս սրտին մէջ գեղեցիկ ցանկութիւն կամ իղձ պահուած կայ.ինչու՞ չթողնել, որ սրտի տաքուկ ձայնը դուրս գայ նաեւ շուրթերէն ու սեղանին վրայ դրուած սնունդէն զատ կարողանայ նաեւ հոգիները սնուցանել:

Նանոր Ինճէճիկեանի տետրէն

Առայժմ 

կը դիտեմ

գուցէ տարիներ յետոյ

պատմեմ

բայց հիմա

զիս առանձին ձգէ

աչքերուս հետ:

Կիւլ Հայաստանի մասին կ'արտայայտուի արաբական թերթի հետ ունեցած հարցազրոյցի ընթացքին

Թուրքիոյ նախկին նախագահ Ապտալլահ Կիւլին հետ Ալ Հայաթ Լոնտոնեան արաբական թերթի ունեցած հարցազրոյցին ընթացքին (11 Հոկտեմբեր 2014) թղթակիցը կը հարցնէ՝

- Հայաստան առաջին այց կատարեցիք, կը խորհի՞ք թէ այս շրջանին վէրքերը հայերուն հետ ինչպէս նաեւ սիւննիներուն եւ շիաներուն միջեւ եղած վէրքերը կարելի է դարմանել: Մեր մշակոյթը կ'օգնէ՞ այդ առումով:

Կիւլ կու տայ դիւանագիտական պատասխան, ուր սակայն նշմարելի է որ սովորական հակահայ տրամադրութիւններ չեն արտայայտուած: Կ'ըսէ՝

«Այդ բանը կարելի է իրականացնել ուժեղ ղեկավարութիւններու միջոցով որոնք չեն վարանիր կատարելու իսկական եւ իրադիտական վերաքննութիւններ: Բեռը շրջանի իշխանութիւններուն եւ ղեկավարներուն վրայ է: Եթէ խոր քննութիւն կատարենք եւ հետեւինք քուլիսներուն ետեւէն, պիտի նկատենք թէ բազմաթիւ պատերազմներու եւ խնդիրներու պարագային, մասնակցողներուն մեծամասնութիւնը մղուած էին կանգնելու այս կամ այն կողմին հետ կամ յայտնուելու այս կամ այն իրավիճակին մէջ, առանց իրենք այդ ընտրութիւնները կատարած ըլլալու: Ղեկավարութիւններն են միայն, որոնք կ'որոշեն ու կ'ընտրեն:

http://alhayat.com/Articles/4988217

ԾՆՆԴԱՎԱՅՐՍ՝ ԱՐԱԲ ԲՈՒՆԱՐ, ԱՅՆ ԷԼ ԱՐԱՊ, ՔՈՊԱՆԻՆ

ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԱՒԱԳ ՔԱՀԱՆԱՅ ՊՕՂՈՍԵԱՆ

Արաբ Բունար Այն էլ Արապ ծննդավայրս այսօր աւելի լաւ ձեւով յայտնի ու ճանչցուած Քոպանին գրաւուելու վտանգին տակ է։ Կը կարծուի որ գիւղաքաղաքը կրնայ մի քանի օր կամ ժամեր ետք իյնալ, եթէ քիւրտ մարտիկները քաջաբար չդիմադրեն ու չփրկեն իրենց քաղաքը՝արդիական ծանր զէնքերով յառաջացող «Իսլամական Պետութեան» հրոսակներէն։ 

Կեանքիս մէջ օր մը մտքէս չէի անցուցած, որ ծննդավայրս կրնար աշխարհի լրատուական լուսարձակներուն կեդրոնը գտնուիլ, բայց եղաւ, ինչպէս երբեմն եղաւ մօրս ծնողաց բնակած Ազէզը, որ Արաբ Բունարի պէս աննշան վայր մըն էր Հալէպէն ոչ շատ հեռու Թուրքիոյ սահմանին մօտ։

Երբ փոքր էի կը կարծէի որ Արաբ Բունարը աշխարհի ամենէն հեռաւոր վայրին մէջ կորսուած աննշան տեղ մըն էր, ուր ես ծնած էի՝ բաղդէս։ 

Ջարդերէն մազապուրծ ազատուած մեծ ծնողքս նախ Հալէպ հաստատուած էին եւ յետոյ չեմ գիտեր ինչու Արաբ Բունար եկած էին։ Երբ փոքր էի, մտքէս կ՛ըսէի՝ «մարդ աշխարհի ամենէն մեծ ու գեղեցիկ Հալէպ քաղաքը կը ձգէ ու հոս կու գա՛յ։» Կը խորհէի թերեւս հնարաւոր ըլլայ ձեւով մը մեր տունը բեռնակառքի մը կամ հանրակառքի մը վրայ բեռցնէին եւ Հալէպ փոխադրէին...։

Մեր գիւղաքաղաքին մէջ երկու մզկիթներ կային եւ անոնց քիւրտ սուննի եւ շիի հաւատացեալները երբեմն Ուրբաթ օրուան աղօթքի քարոզէն ետքը իրարու դէմ բուռն կռիւներ կ՛ունենային։ 

Անունը Արաբ Բունար էր, բայց այնտեղի արաբները իմ կարծիքով միայն քաղաքին կառավարական պաշտօնեաներն ու իրենց ընտանիքներն էին, քաղաքապետ, դատաւոր, ոստիկան, դպրոցի տնօրէն, ուսուցիչներ բանտապահներ, եւ քանի մը սահմանապահ զինուորներ, մնացեալը՝ քիւրտեր էին մեծաւ մասամբ, եւ հայեր իրենց առաքելական եւ կաթողիկէ եկեղեցիներով, եւ հայախօս սուրիանիներ՝ իրենց եկեղեցիով, ու մի քանի թուրքման, զազա ու չերքէզ ընտանիքներ։

Արաբ Բունարը ունէր երկու մասեր՝ «ջուրէն ասդին» եւ «ջուրէն անդին»՝ գետակ մը կ՛անցնէր մէջտեղի կամուրջին տակէն։

Թուրքիան՝ մեր տունէն հազիւ 200 քայլ անդին էր, եւ միջոցին՝ կար մաքսատունը եւ դաշտ մը ուր դպրոցէն արձակուելէ ետք զանազան խաղեր կը խաղայինք, եւ երբեմն, երբ մեր մէջ հայկական արիւնը եռար՝ թուրք տղոց վրայ պարսատիկով քար կը նետէինք, իրենք ալ մեր վրան։ 

Մեր սահմանին վրան միայն մի քանի սուրիացի զինուորներ կային, մինչդեռ թրքական կողմի՝ զինուորականներուն թիւը անհամեմատ աւելի մեծ էր, եւ այդ էր գլխաւոր պատճառը իմ հոն ապրիլ չուզելուս։ Կ՛ուզէի հեռու ըլլալ թուրքերէն,՝որովհետեւ անոնք մեծ ծնողներուս հարազատները սպաննած էին եւ բռնագրաւեր էին իրենց տուներն ու կալուածները, որոնց փաստաթուղթերը մեծ հօրս տան խոշոր սնտուկին մէջն էին։ 

Սկիզբը Արաբ Բունարի բոլոր վաճառականները, արհեստաւորները, բժիշկներն ու մարզիկները հայեր էին, վերջը քիւրտերն ալ սկսան։ Ունէինք երկու ակումբներ ՀՄԸՄ եւ ՀԲԸՄ/ՀԵԸ, իրենց սկաուտական կազմերով փողերախումբերով եւ ֆութպոլի խումբերով, որոնք կը մասնակցէին Հալէպի մէջ Սուրբ Զատկին տեղի ունեցող տարեկան միջ-մասնաճիւղային զոյգ մրցումներուն ու տողանցքներուն։ 

Հայերը առաւելաբար Ուրֆա-Կարմուճի եւ Տիգրանակերտի բարբառներով կը խօսէին իրարու հետ։

Ծնած ժամանակ Արաբ Բունարի ժողովուրդին մեծամասնութիւնը քիւրտ էր։ Հայերն ալ շատ էին, այնքան շատ որ ունէին երկու դպրոցներ՝ Խրիմեան ազգային նախակրթարան վարժարանը, ուր կը յաճախէին քոյր եղբայրներս եւ ես, կար նաեւ Բարեգործականի Աւետիս Սարաֆեան նախակրթարան վարժարանը: Տարեվերջերուն փառաւոր դպրոցական հանդէսներ կ՛ունենայինք ու ես հարմոնիքա եւ աքորտէոն կը նուագէի: Ունէինք նաեւ թատերախումբեր։ 

Մեր գիւղաքաղաքի հայերուն մեծամասնութիւնը՝ Ուրֆացի/ Կարմուճցիներ էին, յետոյ՝ Տիգրանակերտցիներ՝ որոնց մեծամասնութիւնը իրարու ազգականներ էին եւ ջուրէն ասդին կը բնակէին՝ Թուրքիոյ սահմանին մօտ։ Կային նաեւ Պէրէճիկցի հայ ընտանիքներ։

Բայց, տարուէ տարի հայոց թիւը նօսրացաւ, Տէր Հայր եւ հայ ուսուցիչներ հեռացան, եկեղեցին այնքան ատեն որ հայրս հոն էր՝ բաց մնաց, Խրիմեան վարժարանը փակուեցաւ, հայոց կալուածները յանձնուեցան Հալէպի Առաջնորդարանին։ Բարեգործական դպրոցը բաւական ատեն բաց մնաց, եւ հոն յաճախող աշակերտներէն ոմանք Կիրակի օրերը հօրս հետ Սուրբ Պատարագի շարականները երգեցին տարիներով։ Մեր ակումբները փակուեցան, վաճառատուներն ու տուները ծախուեցան, մնացին միայն մէկ ձեռքի վրայ հաշուող հայեր՝ բժիշկ եւ դեղագործ։

Ունէինք գեղեցիկ լիճ մը ուր պտոյտի կ՛երթայինք, բայց դժբախտ օր մը անակնկալ հեղեղին քշած տիղմը անոր ակին աչքերը չորցուց եւ զայն խաղադաշտի վերածեց։ Կար նաեւ Պըզպըզ ակը, որուն ջուրը շատ համով, թեթեւ ու մարսողական էր։ 

Հայերը ունէին ֆութպոլի երկու դաշտեր։ Բլուր մը ունէինք՝ որուն գագաթին սրբատեղի մը կար Զիարաթ անունով։ Տարուան մէջ մի քանի անգամ հոն ուխտի կ՛երթայինք աղօթքի ու մոմ վառելու, անծանօթ սուրբին գերեզմանին։ Մեծ հօրս գերեզմանը հիմա այդ կողմերը կը գտնուի։ Հայերը գերեզմանատուն մը ունէին քաղաքապետարանէն քիչ մը անդին, որ երբեմն կը սրբապղծուէր քիւրտերուն կողմէ։ Քառասուն տարի է որ չեմ գացած հոն։

Հիմա, քաղաքին տէրերը՝ քիւրտերն են որոնք իրենց կեանքերը փրկելու համար Թուրքիա փախած են, եւ երիտասարդ կամաւորներէն ոմանք իրենց ընտանիքը հոն ձգած կը վերադառնան իրենց քաղաքը՝ ամրակուռ շարքերով կռուելով ու փրկելու Սուրիոյ երեք ամենէն աւելի քիւրտերէն բնակուած կեդրոնններէն մէկը՝ ծննդավայրս՝ որ ունի երեք անուններ՝ Սրաբ Բունար, Այն Էլ Արապ, Քոպանի...։

Նիս, 27 Սեպտեմբեր, 2014

Հայաստան – Սփիւռք համագումարը ի՞նչ կրնայ բերել սուրիահայերու տագնապին

Հրաչ Քալսահակեան

Few days ahead Armenia –Diaspora 5^th conference will convene in Yerevan. Syrian Armenians will participate with a big delegation representing various (religious and non-religious) community establishments.

Are these representatives ready to present their cause to the Diaspora Armenians in the most engaging way or will they be just occupied in reciting their well-prepared reports and voicing some strongly worded rhetoric? Hrach Kalsahakian poses the difficult question.

Քանի մը օր ետք Երևանի մէջ պիտի գումարուի Հայաստան – Սփիւռք 5-րդ համագումարը, որուն չորս նիստերէն մէկը յատկացուած պիտի ըլլայ սուրիահայութեան տագնապին՝ «Սուրիահայ համայնքի հիմնախնդրիները» խորագրին տակ:

Նշեալ նիստին մինչեւ այս պահը արձանագրուած են տասնըմէկ նիստավարներ՝ 

1. Ֆիրդուս Զաքարեան - Սփիւռքի նախարարութեան աշխատակազմի ղեկավար:

2. Վահան Պօղոսեան - Առողջապահութեան նախարարի տեղակալ:

3. Ժիրայր Րէիսեան - Բերիոյ թեմի մամուլի քարտուղար:

4. Գերաշնորհ Տէր Արմաշ եպիսկոպոս Նալբանդեան - Դամասկոսի թեմի առաջնորդ:

5. Գերաշնորհ Տէր Շահան արքեպիսկոպոս Սարգիսեան- Բերիոյ թեմի առաջնորդ:

6. Հայր Անդրանիկ ծայրագոյն վարդապետ Այվազեան – Ճէզիրէի հայ կաթողիկէ թեմի առաջնորդ:

7. Վերապատուելի Յարութիւն Սելիմեան – Սուրիոյ հայ աւետարանական եկեղեցիներու միութեան նախագահ:

8. Վազգէն Եագուպեան - ՀԲԸՄ կեդրոնական վարչական ժողովի անդամ:

9. Լևոն Պըլըխեան - ՌԱԿ Հիւսիսային Սուրիոյ շրջանային վարչութեան ատենապետ:

10. Շաւարշ Ակինեան- ՍԴՀԿ Սուրիոյ կեդրոնական վարչութեան անդամ:

11. Լենա Հալլաճեան - «Սուրիահայերու հիմնախնդիրները համակարգող կեդրոն» հասարակական կազմակերպութեան նախագահ:

Նիստավարներուն չորսը Սուրիոյ մէջ գործող համայնքապետեր են, իսկ մնացնեալներուն մեծամասնութիւնը այս կամ այն ձեւով կը ներկայացնեն հայկական աւանդական կուսակցութիւններն ու կազմակերպութիւնները:

Յատկանշական է, որ նիստավարներուն կարեւոր տոկոսը յատուկ պիտի ժամանէ Սուրիայէն այս համագումարին ներկայ գտնուելու համար:

Այս բոլորը շեշտը կը դնեն նիստի պատմական հանգամանքին վրայ: Արդարեւ Սուրիոյ դէպքերէն ետք առաջին անգամն է որ սուրիահայ կրօնական եւ աշխարհիկ ղեկավարութիւնը հաւաքական կերպով պիտի ներկայանայ համայն հայութեան առջեւ ու ազգի սեղանին վրայ դնէ զինք յուզող հարցերը:

Վերջին ժամանակաշրջանի զարգացումները յստակօրէն ցոյց տուին թէ Սուրիոյ դէպքերը բաւական երկարաձգուելու են: Գոնէ պարզ տեսանելի է, թէ յաջորդող քանի մը տարիներու ընթացքին իրավիճակը նախկինէն շատ պիտի չտարբերի:

Հայաստան – Սփիւռք համագումարը կրնայ այն սովորական բեմը դառնալ ուրկէ պիտի ընթերցուին շտապ օգնութեան ու մարդասիրական գործունէութեան տեղեկագրութիւնները: Կրնայ նաև ծառայել որպէս ամպիոն աննկուն կամքի, հաւատքի ու քարի կառչածութեան մասին կոչեր արձակելու:

Բայց սոյն համգումարը կրնայ նաև վերածուիլ աննախընթաց առիթի մը, երբ սուրիահայ աւագանին, հայրենի հողին ուժը շօշափած, յաջողի դուրս գալ մեռելային շուրջպարէն ու վճռական իր խօսքը ուղղելով համայն հայութեան, պահանջէ որ ազգի բոլոր մասնիկները (ներառեալ սուրիահայերը) պատասխանատուութեան իրենց բաժինը ստանձնեն այս տագնապին դիմաց:

Ընդամէնը քանի մը օր մնացած է սուրիահայ ներկայացուցիչներուն դիմաց:

Պիտի յաջողի՞ն դէպքերու զարգացումները քննական ակնոցով դիտել ու համոզիչ ձեւով ներկայացնել իրենց դատը, ըստ այնմ նուաճելով համահայկական զօրակցութիւն, թէ պիտի բաւականանան իրենց պերճախօս տեղեկագիրները ընթերցելով ու բոցաշունչ քարոզները հնչեցնելով:

Սուրիահայը՝ ծննդավայրէն հայրենիք

Հրաչ Քալսահակեան 

Դէպքերէն առաջ բոլոր Սուրիահայերը գրեթէ հաշտուած էին թէ Սուրիան իրենց հայրենքն է: Եկեղեցւոյ խորանէն մինչեւ դպրոցին բեմերը «Սուրիական հայրենիք» բառերը ամէն առիթով կը հնչէին:

Մէկը հետաքրքրուած չէր թէ ի՞նչ տեսակ հայրենիք է այս՝ հաւասարութիւն, արդարութիւն, ազատութիւն կամ մարդկային արժանապատուութեան հասկացողութիւն կա՞ր հոն թէ ոչ: Ի՞նչ իսկական արժէք կրնայինք մենք ներկայացնել հոն, երբ ո՛չ ընտրելու եւ ո՛չ ալ ընտրուելու իրաւունք ունէինք (յիշած ըլլալու համար միայն այս): Ի՞նչ հեռանկարներ կրնայինք ունենալ այդ միջավայրին մէջ:

Կարեւորը մենք մեր սահմաններուն (թաղերուն) մէջ կրնայինք հաւաքական կեանք մը ապրիլ ու կուշտ փորով քնանալ: Կրնայինք մեր տղաքը ու աղջիկները մեր գիտցած ձեւով ամուսնացնել ու մեր սովորութիւնները եւ լեզուն մեր հասկցած ձեւով պահպանել: Իւրաքանչիւրը ձեւ մը գտած էր դրամ վաստկելու՝ «ճարպիկութեամբ» կամ կաշառքով: Յաջողած էինք մենք մեզի «մայր գաղութ» տիտղոսը շնորհել, առանց անդրադառնալու թէ «մայր» բառը աւելի լաւ երեւոյթներու վերապահուած պէտք էր ըլլար:

Սուրիոյ դէպքերու լոյսին տակ նոր հասկացողութիւններ շրջագայութեան մէջ մտան: Սուրիահայը սկսաւ «Սուրիական հայրենիք» բառը դանդաղօրէն վերատեսութեան ենթարկել: Շատեր ըսին Հայաստան հայրենիք է, իսկ Սուրիա ծննդավայր: Ուրիշներ գտան որ Սուրիա հասարակ ծննդավայր մը չէ այլ նաեւ «տուն» ու յիշատակներու շտեմարան: Այլ խմբակ մը, տակաւին լրիւ չհասկցած հայրենիքի մը արժէքը, առաւել շահարկելի գտաւ երկու հայրենիք ունենալու գաղափարը:

Նկատելի է որ այս հասկացողութիւնները փոփոխական դարձած են: Այսինքն եթէ մէկը Հայաստանի մէջ որոշ յաջողութիւն ունենայ (կամ իրեն այդպէս թուի), այնպէս մը կը վարուի կարծես թէ ինք ծնած օրէն ի վեր հայրենիք վերադառնալու գաղափարախօսութեամբ տոգորուած էր: Նոյն անձը եթէ ձախողութիւններու մտանուի (թէկուզ ժամանակաւոր), յանկարծ հայրենիքի մասին այլանդակ տեսութիւններ շպրտելու կը սկսի:

Հայկական Ինքնաբաւարարուածութիւն

Յովիկ Աթոքեան

«Կարեւորը մեզի կը սիրեն», յաճախ կը լսենք այս արտայայտութիւնը, եւ նման ինքնագոհ յայտարարութիւններ կ՛ընենք ամենուր: Կը կարծենք որ ամէն աշխարհը կը սիրեն հայերուն, Միջին Արեւելքի մէջ, Եւրոպայի մէջ, Ռուսիոյ մէջ, Լատին Ամերիկեան երկիրներուն մէջ... ուրտեղներ դեռ կը հնարենք, երկրագունդի հեռաւոր ծայրերուն մէջ ալ մեզի միշտ «սիրողներ» եղած ըլլալուն կը հաւատանք եւ կը փնտռենք դեռ...

Իսկ մեզի հանդէպ այս «սէրերը» ի՞նչ օգուտ տուին, որո՞ւն սէրը մեզի կաթիլ մը ազգային հարց մը լուծած եղաւ, կամ հայ մարդու մը գրպանը կոպեկ մը աւելի փող մտաւ: Հակառակը, օրինակ վերցնենք Միջին Արեւելքի երկիրներուն մէջ, ամէն քայլափոխին փորձած ենք որ արաբը, քուրտը, կամ չգիտեմ ով, մեզի «սիրէ»: Այդ «սէրը» շահելու համար յաճախ մեր գրպանէն տասնեակ հարիւրաւոր միաւոր դրամ ծախսած ենք, մենք մեր տան կարեւոր մէկ պէտքը հոգալը զոհած ենք փոխան «սիրոյ», գումար մը նուիրած ենք ասոր-անոր, եւայլն: Եւրոպացիներուն կը փորձենք «սիրել», որպէսզի անոնք ալ մեզի «սիրեն», բայց եկուր տես որ այս բոլորով հանդերձ, եւրոպացիները այնքան ալ մեզ չեն սիրեր, արաբներուն սէրը խախտուեցաւ, ռուսերուն «սէրը» շատ պայմանականացաւ, իսկ հեռաւոր լատին ամերիկաներունը՝ օվկեանոսին մէջ խեղդուեցաւ:

Իսկ թուրքերուն, մեր ակնոցով, ոչ-ոք չի սիրեր եւրոպայի մէջ, իբր թէ Միջին Արեւելքի միւս ժողովուրդներն ալ չեն սիրեր, ասի չի սիրեր եղեր - կ՛ուրախանանք մենք այս լուրով, կը փնտռենք մէկը որ չսիրէ զանոնք... բայց ժողովուրդներ, պետութիւններ, կը վախնան թուրքէն, կամ նուազագոյնը իրենց հաշիւը կ՛ընեն:

Հայկակա՞ն է այս հիւանդութիւնը թէ այլ ազգերու քով ալ կը հանդիպի: Չեմ գիտեր, բայց մեր քով ըլլալէն վստահ եմ, քանի որ անոր արդիւնքները միշտ մեզի հետ կ՛ուղեկցին:

Մեկնաբանութիւններ՝

Hrach Kalsahakian Հոգեբանական պատճառներ ըլլալու են այս մտածումին ետին: Օրինակի համար քանի որ թուրքը մեզի կ'ատէ ուրեմն միւսները պէտք է սիրեն մեզի: Թուրքը շատ կ'ատէ, միւսները ուրեմն պէտք է աւելի սիրեն մեզի: Այլ բացատրութիւն կարելի է կապել ինքնարդարացումի ձեւով՝ մենք այս երկրին մէջ կ'ապրինք եւ ուրախ ենք որովհետեւ մեզի կը սիրեն, սիրուած ենք: Ասոր աւելի ծայրայեղ ինքնարդարացում - խաբկանքը կայ՝ Հայաստան չենք ապրիր որովհետեւ Սուրիոյ մէջ աւելի կը սիրեն մեզի:

Azniv Tarkhanyan Հովիկ ջան շատ ճիշտ է ըսածդ և ապացուցված է և այսպես ուրիշի վրա մեր հույսը դնելով կերտեցինք մեր պատմությունը, Հովիկ ես կարծեմ գաղտնիքը, որ պետք է առաջին հերթին հայը հային պիտի սիրե և ղեկավարությունն էլ իր ժողովուրդը հարգելով առաջ գնան, ինքն իր հույսը իր վրա պետք է դնի՝ որ առաջ գնան արի ու տես հակառակն է կատարվում և տեղքայլ լինելով առաջ չենք գնում ու անցյալից դաս չենք վերցնում։ Մենք մեզ սիրելով հարգելով ուրիշի սերը մեզ ավելորդ է ևայդ ժամանակ իրենք են մեզնից վախենալու: Մեծն Տիգրանի օրինակով առաջ պետք է գնանք, կազմակերպություն չկա դրա համար ցավալի է…

Hrair Hagopian Ես կը կարծեմ որ մենք կը կարծենք թէ բոլոր ազգերը մեզի կը սիրեն: Նախ մենք իրար իսկ չենք սիրեր, իւրաքանչիւր հայ գաղութ ինքզինքը գերադաս կը նկատէ միւսներուն հանդէպ: Օրինակ հալէպահայը ինքզինք անուանած է «ՄԱՅՐ ԳԱՂՈՒԹ» բայց ուրիշ գաղութէ մը օր մը չեմ լսած մեզ այսպէս գովաբանէ, բացի եթէ հալէպահայ մը հարցազրոյց մը ընէ իր հետ: Ես այս երեւոյթին ականատես եղայ երբ Գանատա փոխադրուեցայ: Երեք գլխաւոր դասակարգեր կային, Եգիպտահայը ոեւէ մէկուն չի հաւնիր ինք գերազանց է, անկէ ետք կու գայ Լիբանանահայը, որ Սուրիահայուն չի հաւնիր որովհետեւ իրենք եւրոպական մակարդակով երկրէ մը կու գան եւ մենք կը մնանք վերջինները (գիւղացիները): Անշուշտ կան ուրիշ գաղութներ ալ որոնք նոյնպէս կը կարծեն թէ իրենք են լաւագոյնը՝ օրինակ Յունահայերը եւ Պոլսահայերը որոնք բոլորովին անջատուած են բոլոր միւս հայերէն:

Arshak Davidian "Մեզի կը սիրեն"-ը միայն ինքնախաբէութիւն է։ Մեզի չէ որ կը սիրեն այլ մեր հլու-հնազանդ ոչխարամիտ հպատակութիւնը, մեր աժան ու որակով աշխատանքն ու ծառայութիւնը․․․ իրենցը քաղելէն ետք արդէն բանի մը պիտանի չենք։ Ինչպէ՞ս կրնան մեզի սիրել երբ առաջին հերթին մե՛նք մեզի չենք սիրեր։ Իրենց այդ սիրելուն ետև յաճախ զզուանք ու քամահրանք է թագնուած․․․

Khatchadour Boghossian Նախ եւ առաջ ինչու մեզի պիտի սիրեն եւ կամ մենք ինչու մէկու մը կը սիրենք կամ չենք սիրեր. եթէ այս հարցումին պատասխանենք ապա ուրեմն ամէն ինչ աւելի յստակ կ'ըլլայ. մէկը հայու մը կամ ուրիշ ազգի անդամի մը չի սիրեր իր ազգային պատկանելիութեան համար, այլ կը սիրէ կամ չի սիրեր նայած թէ ինչպէս կը զգայ այդ անձին կամ խմբակցութեան հետ ունեցած կամ ունենալիք յարաբերութենէն: Սէրը կապ ունի փնտռածը գտնելուն կամ գտնել փորձելուն հետ, եւ կարեւոր է թէ իր փնտռածը որքանով իրեն այս կամ այն ձեւի ապահովութիւն, հանգիստ ու գոհացում կը պատճառէ: Եթէ հանգիստ կը զգաս մէկու մը հետ` կը սիրես զինք, եթէ պատահի որ սիրածդ քեզի պզտիկ անհանգստութիւն մը պատճառէ, այն ատեն սէրերը փոխադարձաբար թշնամութեան եւ մինչեւ իսկ ատելութեան կը փոխուին: Քեզի սիրելը եթէ անձի մը օգտակար կ'ըլլայ բարոյապէս, նիւթապէս եւ կամ քաղաքականապէս. լաւ ես, կը սիրէ քեզի: Բոլոր սէրերը այս սկզբունքէն կը բխին եւ կամ կը մարին, բոլոր սէրերը այսպէս են:

Hrach Kalsahakian Երբեմն ալ խօսակցութիւն բանալու ձեւ է (conversation opener) երբ բան մը ըսելիք չունին կամ աւելի ճիշդ երբ բան մը չեն գիտեր մեր մասին: Այսինքն ես ալ կրնամ ըսել տիեզերագնացութիւնը կը սիրեմ եւ այդ ձեւով համակրելի նախադասութիւն մը կազմած կ'ըլլամ:

Khatchadour Boghossian Հայերը գեղեցիկ խօսք մը ունին ՍԻՐԱՇԱՀԻԼ. ուրեմն եթէ մէկու մը քեզի հանդէպ ունենալիք սէրը քեզի շահ մը կը բերէ ոչ անպայման նիւթական, դրամական, այլեւ ֆիզիքական, բարոյական եւ հոգեկան առումով, ուրեմն կ'աշխատիս զինք սիրաշահիլ, սիրաշահիլ սորվիլն ալ արուեստի պէս բան մըն է., շատ կարեւոր է. գիտենք:

Hovic Atokian analyzes why Armenians think that other nations like them. 
First appeared:

Aleppo Armenians Facebook page

https://www.facebook.com/armaleppo


Related:

Armenian Cultural Company

www.ArmenianCultural.com

https://www.facebook.com/ArmenianCultural


Azad-Hye Middle East Armenian Portal

www.Azad-Hye.net

https://www.facebook.com/azadhye.english


Azad-Hye in Arabic

آزاد-هاي البوابةالأرمنية في الشرق الأوسط

www.Azad-Hye.org

https://www.facebook.com/azadhye.arabic